Lượng đường không được kiểm soát ổn định là nguyên nhân gây ra hàng loạt biến chứng nguy hiểm ở bệnh nhân tiểu đường. Thời gian mắc bệnh càng lâu thì nguy cơ biến chứng tiểu đường càng nặng.
Vậy những biến chứng tiểu đường là gì? Cách phòng ngừa và làm chậm biến chứng tiểu đường như thế nào? Mời bạn hãy đọc ngay bài viết dưới đây để có thêm những kiến thức hữu ích về vấn đề này.
1. Các biến chứng cấp tính của tiểu đường tuýp 2
Thời gian đầu khi mắc bệnh, người bệnh có thể đối mặt với hàng loạt biến chứng cấp tính như sau:
1.1. Hạ đường huyết
Hạ đường huyết là một trong những hệ lụy của căn bệnh tiểu đường gây ra trong thời gian ngắn hạn. Lượng đường trong máu giảm xuống thấp do sự rối loạn chuyển hóa cũng như tác động của việc điều trị insulin ở bệnh nhân tiểu đường.
Nếu hạ đường huyết kéo dài có thể dẫn tới nhiều nguy hiểm cho sức khỏe người bệnh như:
- Cảm thấy lo lắng, đói hoặc ốm yếu
- Nôn hoặc buồn nôn
- Đổ mồ hôi hoặc cảm thấy ướt át
- Chóng mặt hoặc choáng váng
- Đau nhức đầu
- Ngứa ran hoặc tê ở bàn tay, bàn chân
Lượng đường trong máu quá thấp thậm chí có thể gây ngất xỉu hoặc co giật.
1.2. Tăng đường huyết
Tăng đường huyết cũng là một trong những biến chứng khá nguy hiểm của bệnh nhân tiểu đường, điều này xảy ra khi họ ăn quá nhiều thực phẩm chứa carbohydrate hoặc quá nhiều đường.
Các triệu chứng của tăng đường huyết bao gồm: khát nước, tăng đi tiểu, chóng mặt… Khi bị tăng đường huyết, hàng loạt quá trình chuyển hóa và hoạt động của cơ thể diễn ra bất thường, gây giảm sút nghiêm trọng tới chất lượng cuộc sống của người bệnh.
1.3. Nhiễm toan Xeton do đái tháo đường
Nhiễm toan xeton là một tình trạng nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng của bệnh nhân tiểu đường. Nhiễm toan xeton xảy ra khi cơ thể bạn không có đủ insulin, bắt đầu phân hủy chất béo để chuyển hóa thành năng lượng.
Xeton là một chất thải, vì vậy cơ thể bạn cố gắng loại bỏ chúng bằng cách tăng vận chuyển xeton đào thải qua nước tiểu. Thật không may, cơ thể người bệnh không thể sản xuất hoặc không kịp đào thải đủ lượng nước tiểu để đưa xeton về mức bình thường. Sau đó xeton di chuyển đến máu, tích tụ lâu dài, dẫn đến nhiễm toan xeton.
Nhiễm toan ceton phải được điều trị ngay lập tức. Các triệu chứng cần theo dõi bao gồm:
- Khó thở hoặc thở nặng nhọc
- Cực kỳ khô miệng
- Buồn nôn và ói mửa
Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào trong số này, hãy tìm kiếm sự trợ giúp y tế ngay lập tức.
1.4. Huyết áp cao
Những người mắc bệnh tiểu đường loại 2 phải luôn theo dõi huyết áp bởi tình trạng huyết áp tăng vọt có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Huyết áp cao, còn được gọi là tăng huyết áp có thể dẫn đến các vấn đề rất nghiêm trọng, bao gồm như:
- Đau tim.
- Suy giảm thị lực.
- Các bệnh lý liên quan tới thận.
Những người mắc bệnh tiểu đường loại 2 nên đặt mục tiêu duy trì huyết áp dưới 140/80 (dưới 130/80 nếu người bệnh đã có biến chứng thận hoặc thị lực hoặc bất kỳ loại bệnh mạch máu não nào).
2. Các biến chứng mãn tính tính của tiểu đường tuýp 2
Nếu không kiểm soát và ổn định đường huyết thì lâu dài, người bệnh tiểu đường tuýp 2 sẽ gặp phải nhiều biến chứng mãn tính nguy hiểm khác như:
2.1. Bệnh lý về tim mạch
Theo thời gian, lượng đường trong máu nếu không được kiểm soát hợp lý có thể gây tổn thương động mạch của bạn.
Ngoài ra, bệnh tiểu đường cũng có xu hướng làm tăng chất béo trung tính và cholesterol LDL, là loại cholesterol “xấu” có thể làm tắc nghẽn động mạch vành và làm tăng nguy cơ đau tim.
2.2. Đột quỵ
Hầu hết các cơn đột quỵ xảy ra khi một cục máu đông làm tắc nghẽn mạch máu trong não. Theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ, những người mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ bị đột quỵ cao gấp 1,5 lần so với người bình thường.
2.3. Các vấn đề thị lực
Bệnh tiểu đường có thể gây tổn thương các mạch máu nhỏ trong mắt của người bệnh. Điều này làm tăng các biến chứng về mắt nghiêm trọng như:
- Bệnh tăng nhãn áp, khi áp suất dịch lỏng tích tụ trong mắt.
- Đục thủy tinh thể, hoặc sự che phủ của thủy tinh thể trong mắt người bệnh.
- Bệnh võng mạc tiểu đường, khi các mạch máu ở phía sau mắt (võng mạc) bị tổn thương.
Những tình trạng này có thể dẫn đến mất thị lực và thậm chí mù lòa theo thời gian.
2.4. Loét chân
Tổn thương các dây thần kinh và các vấn đề tuần hoàn do bệnh tiểu đường gây ra có thể dẫn đến các vấn đề về chân, như loét chân.
Nếu vết loét hình thành và không được khắc phục, nó có thể bị nhiễm trùng và dẫn đến hoại tử hoặc thậm chí phải cắt cụt chi.
2.5. Tổn thương thần kinh
Nguy cơ bị tổn thương và đau dây thần kinh, được gọi là bệnh thần kinh do tiểu đường, sẽ tăng lên khi bạn mắc bệnh tiểu đường loại 2 lâu hơn. Bệnh lý thần kinh là một trong những biến chứng tiểu đường phổ biến nhất.
Có nhiều loại bệnh thần kinh do tiểu đường khác nhau. Nếu nó ảnh hưởng đến bàn tay và bàn chân của bạn, nó được gọi là bệnh thần kinh ngoại vi. Nếu nó ảnh hưởng đến các dây thần kinh điều khiển các cơ quan trong cơ thể bạn, thì đó được gọi là bệnh thần kinh tự trị.
2.6. Chứng dạ dày
Nếu lượng đường trong máu vẫn ở mức cao trong một thời gian dài, dây thần kinh phế vị có thể bị tổn thương. Dây thần kinh phế vị là dây thần kinh điều khiển sự di chuyển của thức ăn qua đường tiêu hóa. Đây là một loại bệnh thần kinh tự trị khác.
Viêm dạ dày xảy ra khi dây thần kinh phế vị bị tổn thương hoặc ngừng hoạt động. Khi điều này xảy ra, dạ dày mất nhiều thời gian hơn bình thường để tiêu hóa thức ăn.
Các triệu chứng của chứng liệt dạ dày bao gồm:
- Buồn nôn và ói mửa.
- Ợ nóng, đầy hơi.
- Ăn không ngon, co thắt dạ dày.
Chứng rối loạn dạ dày có thể gây khó khăn hơn trong việc quản lý mức đường huyết vì khả năng hấp thụ thức ăn khó dự đoán hơn. Cách tốt nhất để ngăn ngừa chứng liệt dạ dày là kiểm soát lượng đường trong máu của bạn theo thời gian.
2.7. Tổn thương thận
Nếu không kiểm soát lượng đường trong máu hoặc huyết áp ổn định có thể dẫn đến bệnh thận. Theo thời gian, lượng đường trong máu cao có thể làm suy giảm khả năng lọc chất thải của thận.
Một số triệu chứng của bệnh thận rất phổ biến nhưng thường bị người bệnh và gia đình bỏ qua, như suy nhược cơ thể hoặc khó ngủ.
Ngoài ra, đối với những người mắc bệnh tiểu đường loại 2, dấu hiệu phổ biến nhất là có protein trong nước tiểu. Do vậy, bạn cần thăm khám bác sỹ thường xuyên để phát hiện những dấu hiệu bất thường.
2.8. Sâu răng
Với các bệnh nhân tiểu đường, các mạch máu nhỏ thường bị tổn thương. Trong đó bao gồm các mạch máu nhỏ giúp nuôi dưỡng răng và nướu, làm tăng nguy cơ sâu răng, nhiễm trùng nướu và bệnh nha chu.
Theo Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ, bệnh nha chu xảy ra ở 22 phần trăm những người mắc bệnh tiểu đường.
3. Phòng ngừa các biến chứng bệnh tiểu đường
Bạn có thể ngăn ngừa ảnh hưởng lâu dài của bệnh tiểu đường loại 2 bằng một số biện pháp như sau:
3.1. Kiểm soát đường huyết
Theo dõi lượng đường trong máu là biện pháp hiệu quả để ngăn ngừa tình trạng hạ đường huyết hoặc tăng đường huyết.
Nếu bạn có các triệu chứng hạ đường huyết hoặc nếu lượng đường của bạn dưới 70 mg / dl, hãy cố gắng tăng nó bằng cách tuân theo “Quy tắc 15-15” của Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ.
Ăn 15 gam carbohydrate, đợi 15 phút và kiểm tra lại. Nếu vẫn còn quá thấp, hãy thử lại. Khi mọi thứ trở lại bình thường, hãy ăn một bữa ăn bình thường hoặc một bữa ăn nhẹ giàu chất dinh dưỡng. Điều này sẽ giúp ngăn ngừa tình trạng hạ đường huyết tái phát.
3.2. Theo dõi huyết áp và sức khỏe tim mạch thường xuyên
Thực hiện các bước để kiểm soát huyết áp. Chế độ ăn ít natri, tập thể dục thường xuyên và giảm căng thẳng có thể hữu ích. Nếu bạn hút thuốc, hãy cân nhắc cắt giảm hoặc bỏ thuốc. Bác sĩ cũng có thể kê đơn thuốc để giúp điều trị tăng huyết áp.
Ngoài ra, bạn cần áp dụng thêm một số biện pháp khác để duy trì sức khỏe tim mạch ổn định như:
– Thường xuyên vận động, tránh ngồi một chỗ quá lâu.
– Ăn nhiều loại rau xanh, trái cây ít đường.
– Đi ngủ sớm, hạn chế thức khuya.
– Uống nhiều nước.
3.3. Định kỳ khám mắt, răng miệng
Bạn nên khám mắt thường xuyên với bác sĩ nhãn khoa. Bất kỳ thay đổi nào trong vấn đề thị lực ở những bệnh nhân mắc tiểu đường cũng nên được xem xét một cách nghiêm túc.
Phát hiện sớm các vấn đề về thị lực có thể ngăn ngừa các vấn đề nghiêm trọng. Ví dụ, phát hiện sớm bệnh võng mạc tiểu đường, chẳng hạn, có thể ngăn ngừa hoặc hoãn việc mù lòa ở 90%.
Ngoài ra, bạn hãy đến gặp nha sĩ 6 tháng một lần để kiểm tra sức khỏe răng miệng. Nên đánh răng bằng kem đánh răng có chứa florua và dùng chỉ nha khoa ít nhất một lần một ngày.
3.4. Chế độ ăn uống hợp lý
Bạn cần cố gắng tránh ăn thức ăn nhiều chất xơ, nhiều chất béo vì chúng mất nhiều thời gian hơn để tiêu hóa. Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì ít bữa lớn cũng có thể giúp ngăn ngừa chứng liệt dạ dày.
3.5. Luôn giữ tinh thần lạc quan, vui vẻ
Thật khó diễn tả bằng lời những đau đớn, khó khăn mà người bệnh tiểu đường đang ngày đêm gánh chịu. Chính vì những rối loạn trong cơ thể người bệnh khiến họ thường suy nghĩ tiêu cực, tinh thần không tốt và rất dễ tủi thân.
Chính vì vậy, người nhà và gia đình cần luôn chăm lo, giúp đỡ cả về vật chất lẫn tinh thần cho người bệnh để họ luôn cảm thấy lạc quan và yêu đời. Nhờ đó mà cải thiện được sức khỏe và hạn chế những biến chứng nguy hiểm của căn bệnh này.
Hy vọng rằng qua những thông tin mà bài viết đã chia sẻ đã giúp bạn có kiến thức sâu sắc hơn về các biến chứng tiểu đường và cách phòng ngừa những ảnh hưởng lâu dài của căn bệnh này. Chúc bạn và gia đình sẽ luôn vui khỏe và luôn giữ tinh thần lạc quan, yêu đời nhé.
