Về mặt lịch sử, tổn thương han là do nghiện rượu – uống quá nhiều rượu khiến gan tích tụ chất béo. Nhưng hiện nay với sự gia tăng của bệnh béo phì, một loại tổn thương gan mới trở nên phổ biến đó là bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu. Bệnh này thường bắt nguồn từ một chế độ ăn uống không lành mạnh khiến chất béo tích tụ dần đến mức nguy hiểm trong gan. Chế độ ăn keto là một chế độ ăn nhiều chất béo. Vì vậy sẽ có nhiều người thắc mắc chế độ ăn keto có thể gây ra gan nhiễm mỡ hay làm nghiêm trọng hơn tình trạng bệnh hay không? Hãy cùng đọc bài viết để tìm hiểu về vấn đề này nhé!
1. Bệnh gan nhiễm mỡ là gì?
Bệnh gan nhiễm mỡ đùng như tên gọi của nó: có quá nhiều chất béo tích tụ trong gan.
Thông thường mỗi người đều có một ít mỡ trong gan nhưng khi lượng chất béo tăng lên hơn 5% trọng lượng gan của bạn. Đó được coi là bệnh gan nhiễm mỡ.
Có 2 loại bệnh gan nhiễm mỡ chính:
- Bệnh gan nhiễm mỡ do rượu, gây ra bởi quá nhiều rượu.
- Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) , là do lối sống và chế độ ăn uống
Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) phức tạp hơn nhiều vì có thể có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự phát triển của nó. Trong các lý do thì béo phì là nguyên nhân lớn nhất liên quan.
Nếu bạn không sớm đối phó với bệnh gan nhiễm mỡ, nó có thể tiến triển nghiêm trọng gây ra viêm gan nhiễm mỡ, xơ gan và xấu nhất là ung thư gan.
2. 4 nguyên nhân chính gây ra gan nhiễm mỡ
Một số vấn đề có thể đóng góp vào sự phát triển của NAFLD như:
Tiêu thụ quá nhiều năng lượng dư thừa: Ăn nhiều calo hơn mức cần thiết có thể dẫn đến tích tụ mỡ thừa trong gan.
Ăn quá nhiều carbs tinh chế: Khi ăn quá nhiều carb sẽ khiến cơ thể quá tải trong việc xử lý từ đó thúc đẩy quá trình tích trữ chất béo trong gan.
Ăn quá nhiều đường: Khi nói đến lượng carbs dư thừa, đồ ngọt và đồ uống có đường luôn được nhắc đến đầu tiên. Những món này chứa nhiều đường fructose, được chứng minh là có thể làm tăng mỡ gan khi tiêu thụ một lượng lớn.
Lối sống ít vận động: Các nghiên cứu cho thấy rằng nếu bạn ngồi quá nhiều thay vì vận động có thể thúc đẩy quá trình tích trữ mỡ thừa ở gan.
3. Bạn có thể đẩy lùi bệnh gan nhiễm mỡ không?
Nếu bạn thay đổi lối sống, bạn có thể giúp gan đốt cháy mỡ dự trữ và đẩy lùi bệnh gan nhiễm mỡ.
Tăng cân là một yếu tố nguy cơ chính của NAFLD. Mặt khác, giảm cân là một trong những điều tốt nhất bạn có thể làm để cải thiện chức năng gan tổng thể.
Tuy nhiên, giảm cân một mình có thể không phải là chìa khóa. Nghiên cứu cho thấy rằng không chỉ giảm thêm cân mà là cách bạn giảm cân.
Như đã nói nguyên nhân chính dẫn đến gan nhiễm mỡ không do rượu đó là do tiêu thụ quá nhiều carb tinh chế và đường. Chính vì vậy chế độ ăn uống hạn chế đường và tinh bột kết hợp với tập thể dục đóng một vai trò rất lớn trong cơ hội đẩy lùi gan nhiễm mỡ.
Bên cạnh đó một chế độ ăn uống và tập luyện hợp lý giúp cải thiện một số bệnh có liên quan mật thiết đến gan nhiễm mỡ như bệnh tiểu đường và bệnh tim.
4. Chế độ ăn keto có thể gây ra gan nhiễm mỡ
Trong chế độ ăn ketogenic ít carbohydrate, bạn ăn rất ít carbs (thường từ 5-10% tổng lượng calo trong ngày) lượng calo còn lại bạn nhận từ chất béo và protein.
Như bạn đã biết trước đó, insulin và carbohydrate đóng một vai trò quan trọng trong sự tiến triển của gan nhiễm mỡ. Chế độ ăn nhiều carbohydrate, ít chất béo có thể làm trầm trọng thêm tình trạng gan nhiễm mỡ, đặc biệt nếu bạn đang ăn nhiều đường.
Như vậy thì một chế độ ăn nhiều chất béo có thể dẫn đến gan nhiễm mỡ hay không? Câu trả lời là KHÔNG
Ngược lại có rất nhiều nghiên cứu cho thấy keto không chỉ có thể hỗ trợ giảm cân mà còn có thể giúp ngăn ngừa và đẩy lùi bệnh gan nhiễm mỡ.
Chế độ ăn ít carb như chế độ ăn keto không chỉ làm giảm mức insulin và quá trình tạo mỡ – mà nó có thể làm tăng phân huỷ axit béo. Giúp giảm viêm và kích ứng ở gan.
Các nghiên cứu về tác động của chế độ ăn keto và bệnh gan nhiễm mỡ
Một nghiên cứu thực hiện đã cho thấy chế độ ăn ít carbohydrate giúp lượng mỡ gan giảm đáng kể chỉ trong 10 ngày,
Trong một nghiên cứu khác, hai tuần theo chế độ ăn ketogenic đã làm giảm 42% lượng mỡ gan ở những người bị gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD).
Một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên trên 45 bệnh nhân mắc nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) cho thấy việc tuân theo chế độ ăn ít carbohydrate có tác động có lợi lên men gan và một số yếu tố khác về sức khỏe gan.
Một nghiên cứu khác cho thấy rằng sau 6 tháng thực hiện chế độ ăn keto đã dẫn đến giảm cân đáng kể và cải thiện bệnh gan nhiễm mỡ ở bệnh nhân béo phì.
Với việc hạn chế carbohydrate của chế độ ăn keto, bạn sẽ không có đường hoặc fructose có thể chuyển thành mỡ gan. Ngoài ra, bạn đang bảo vệ chống lại tình trạng kháng insulin, giúp bảo vệ chống lại gan nhiễm mỡ.
5. Chế độ ăn kiêng tốt nhất cho gan nhiễm mỡ
Chế độ ăn ketogenic là một chế độ ăn tốt để đẩy lùi bệnh gan nhiễm mỡ.
5.1. Hạn chế carb ở 5% lượng calo hàng ngày của bạn
Bằng cách này bạn sẽ sẽ giảm đáng kể khả năng chuyển hoá thành chất béo trong gan. Bạn cũng sẽ giảm lượng insulin, lượng đường trong máu và mức độ viêm nhiễm hỗ trợ cải thiện gan nhiễm mỡ.
Để biết thêm về cách hạn chế carbohydrate và tuân theo chế độ ăn keto đúng cách, bạn có thể xem hướng dẫn keto cho người mới bắt đầu của chúng tôi về chế độ ăn ketogenic .
5.2. Ăn thực phẩm giàu chất xơ
Cách lành mạnh nhất để có thêm chất xơ là tiêu thụ các loại rau có hàm lượng carb thấp.
Một số loại rau bạn nên ăn như:
Rau bina
Bông cải xanh và bông cải trắng
Rau xà lách
5.3. Bổ sung nguồn protein và chất béo lành mạnh
Bên cạnh những những nguồn protein từ động vật như thịt gà, lợn bạn nên bổ sung protein từ thực vật như: các hạt đậu hay đậu phụ. Đây là nguồn cung cấp protein và chất chống oxy hóa dồi dào.
Bạn nên bổ sung những chất béo lành mạnh như: các loại cá béo, quả bơ, dầu oliu, quả óc chó. Đây đều là những thực phẩm đã có những nghiên cứu chứng minh giúp tăng cường sức khỏe gan và có lợi trong việc ngăn ngừa và điều trị gan nhiễm mỡ.
Bên cạnh đó bạn cũng hạn chế tiêu thụ những loại thực phẩm đóng hộp, chế biến sẵn như thịt hộp, xúc xích,…
5.4. Bỏ hoàn toàn rượu bia
Rượu bia là nguyên nhân và càng làm nghiêm trọng hơn tình trạng gan nhiễm mỡ. Vì vậy, bạn nên hạn chế tối đa việc sử dụng rượu bia
5.5. Tập thể dục mỗi ngày
Tập thể dục giúp bạn đốt cháy calo và mỡ thừa trong cơ thể từ đó có thể làm giảm lượng mỡ trong gan một cách hiệu quả. Dù vẫn chưa rõ loại bài tập thể dục nào tốt nhất để đẩy lùi bệnh gan nhiễm mỡ, nhưng hầu như loại bài tập nào cũng có tác dụng. Vì vậy, bạn hãy tập bất kỳ bài tập nào có thể cũng sẽ tốt hơn là không tập.
Tóm lại, chế độ ăn keto KHÔNG gây ra bệnh gan nhiễm mỡ ngược lại chế độ ăn này còn giúp ngăn ngừa và đẩy lùi bệnh này. Nếu bạn đang mắc vấn đề về gan nhiễm mỡ hãy thử chuyển sang chế độ ăn keto và tập thể dục đều đặn.
